روز جهانی بهداشت محیط

پیام به مناسبت روز جهانی بهداشت محیط (4 مهر 1398)

 کیفیت زندگی و سلامتی انسان متاثر از مولفه‌های متعددی است که از بین آنها بدون تردید محیط زیست یکی از تاثیرگذارترین مولفه‌ها است. تغییرات محیط زیست ابعاد بسیار متعددی دارد که بدون شک از اثرگذارترین این تغییرات تغییر در مقیاس جهانی و تعییر اقلیم است. این موضوع آنقدر حائز اهمیت بوده و گریبانگیر جامعه امروزی است که بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی بخش قابل ملاحظه‌ای از تمرکز خود معطوف به آن کرده‌اند و از همین رو است فدراسیون بین المللی بهداشت محیط (IFEH) امسال برای روز جهانی بهداشت محیط (26 سپتامبر مصادف با 4 مهر) شعار زیر را تعیین کرده است:
"چالش های تغییر اقلیم: زمان یکپارچگی اقدامات بهداشت محیط در سطح جهانی"

تغییرات اقلیمی در سال های اخیر توجه جدی همه دنیا را به خود معطوف کرده است تا جایی که بیش از 180 کشور دنیا از جمله ایران در معاهده بین المللی پاریس (2015) متعهد شده اند که برای کنترل فعالیت هایی که در تغییرات آب و هوایی نقش دارد وظایفی را به عهده بگیرند.

تغییرات اقلیمی هر چند به صورت طبیعی از ابتدا وجود داشته اما از آغاز انقلاب صنعتی و افزایش سریع جمعیت در قرن بیستم، 95% این تغییرات منتج از فعالیت های انسانی شده است. در سالیان اخیر مناطق مختلفی از دنیا تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی قرار گرفته اند. آب شدن یخ های قطبی و بالا آمدن سطح آب دریاها، جاری شدن سیلاب های شدید، وقوع طوفان های گرمسیری، افزایش تابستان های داغ غیرطبیعی،  وقوع آتش سوزی های گسترده در جنگل ها و افزایش خشکسالی ها از پیامدهای تغییرات اقلیمی است.

از طرفی دیگر بقاء و سلامتی موجودات زنده از جمله انسان ها نیز در معرض تغییرات اقلیمی قرار دارد. گزارش های متعددی در رابطه با انقراض برخی گونه های گیاهی و جانوری در نقاط مختلف جهان وجود دارد. سازمان جهانی بهداشت برآورد کرده است که درصورت تداوم وضعیت گرمایش جهانی در بین سال های 2030 تا 2050 سالیانه 250000 نفر به آمار مرگ و میر انسان ها اضافه می شود. این افزایش در نتیجه شیوع بیماری های عفونی و بیماری های منتقله از ناقلین مانند مالاریا و تب دنگ می باشد.

بنابراین تغییرات اقلیمی پدیده ای عظیم است که هم محیط زیست و هم انسان را به شدت در معرض تهدید قرار داده است. برای کاهش روند سریع این تغییرات باید به دنبال راهکارهایی باشیم که گرمایش جهانی کنترل شود. کاهش مصرف سوخت های فسیلی، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بازیابی و بازچرخش پسماندهای تولیدی، مدیریت مناسب انرژی و اصلاح شیوه های مصرف راهکارهای اساسی است که می تواند باعث کاهش تولید گازهای گلخانه ای و کاهش گرمایش جهانی و در نتیجه کاهش اثرات نامطلوب تغییرات اقلیم شود. در کشور ما هرچند در سالیان اخیر قدم های مثبتی در این زمینه برداشته شده است اما لازم است با توجه به اهمیت این تغییرات بر کشورهایی مانند ایران، قدم های بزرگ و سریع تری برداشته شود.

انجمن علمی بهداشت محیط ایران ضمن تبریک فرا رسیدن 4 مهر روز جهانی بهداشت محیط به خانواده بزرگ بهداشت محیط ایران،  آمادگی خود را جهت هرگونه اقدام عملی و مناسب در این زمینه اعلام می نماید و توفیق خدمت و موفقیت روزافزون همه محققین، پژوهشگران و علاقمندان به محیط زیست را از خداوند بزرگ مسئلت می نماید.

 دکتر علیرضا مصداقی نیا
رئیس انجمن علمی بهداشت محیط ایران